Hisse Senedi Nedir? Nasıl Yatırım Yapılır?
Günümüzde birikimlerini değerlendirmek isteyen yatırımcılar farklı kazanç ve risk oranlarıyla birbirinden ayrılan yatırım araçlarına yönelirler. Bu yatırım enstrümanlarının büyük bir bölümü borsada işlem görür. Borsa denildiği zaman ise genelde akla ilk hisse senetleri gelir.
Hisse Senedi Nedir?
Hisse senetleri, sermaye şirketleri tarafından ihraç edilen, pay sahibi kişilere sahip oldukları payı belgelendiren ve ortaklık payını gösteren değerli evraktır. Borçları olan, yatırım yapmak isteyen, büyüme hedeflerine ulaşmak ve likiditesini artırmak isteyen şirketler, Sermaye Piyasası Kurulu’na (SPK) halka arz başvurusunda bulunarak onay almak zorundadırlar. Yatırımcılar halka açık olan şirketlerin bulundukları sektörün, piyasanın, firmanın kendisinin durumunu değerlendirdikten sonra kendilerine en uygun olan şirketlerin paylarını aracı kurumlar aracılığıyla satın alır. Bir şirkette pay sahibi olan yatırımcılar o şirketin hem ortağı haline gelir hem de hissedeki değer artışları ve kayıplarından etkilenebilirler.
Hisse Senedi Nasıl Alınır?
Bir hisse senedini borsadan doğrudan bir şekilde almanız imkansızdır. Bunun için birkaç adım gerekmektedir. İlk olarak yatırımcının bir aracı kurum seçmesi ve seçtiği aracı kurumdan yatırım hesabı açması gerekmektedir. Ülkemizde aracı kurum olarak faaliyet gösteren firmalar, Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) tarafından belirlenir ve denetlenir. Bu kurumlar borsa ve yatırımcılar arasında köprü kurarak yatırımcının verdiği alım-satım emirlerini piyasaya iletir, hesap özeti ve raporlarla yatırımcının yapılan işlemler hakkında tüm detaylara sahip olmasını sağlar. Aracı kurum tarafından istenilen yasal prosedürler tamamlandıktan sonra yatırım hesabı açılır ve yatırımcı, borsadan hisse senedi alıp satmaya hazır hale gelir.
Borsada işlem gören şirketlerin paylarına sahip olmak veya elinizdeki payları satmak için yatırımcıların aracı kurum üzerinden hisse senedi alım satım emri vermesi gerekmektedir. Yatırımcının verdiği emirler borsaya iletilerek işleme dönüşür ve bu işlem sonucunda yatırımcı hisse senedine sahip olur veya elindeki hisse senetlerini satmış olur. Yatırım yapmak isteyen yatırımcıların emir türlerini iyi bilmeleri gerekmektedir. Bu emir türleri:
Piyasa Emri: Piyasa fiyatından hisse alıp satmayı sağlar. Yalnızca pay miktarını girmek yeterli olmaktadır.
Limit Emir: Yatırımcının hisseyi, istediği fiyattan alıp satmasını mümkün kılar.
Stop Emir: Hisse senedini, belirli bir fiyata çıktığında alma ya da düştüğünde satma şansı verir. Böylece elde edilen kâr korunur veya zarar durdurulur.
Stop Limit Emir: Mevcut fiyat hareketi yönünün değişmesi beklendiğinde kullanılır. Örneğin bir hisse senedinin değerinin önce artacağını, daha sonra yeniden gerileyeceğini düşünen yatırımcılar bu emir türünü tercih edebilirler.
Takip Eden Emir: Bu emir türüyle düşüşün sona erdiği yerden alım; yükselişin tamamlandığı noktadan satım yapmak mümkün olmaktadır. Ayrıca ‘’İz Süren’’ olarak adlandırılır.
Hisse Senedi İşlemlerinde Dikkat Edilmesi Gerekenler:
Bir hisse senedi alınırken yatırımcıların dikkat etmesi gereken hususlar şirket seçimi, risk yönetimi portföy çeşitliliği ve piyasalardaki gelişmelerdir. Bir şirket seçmek isteyen yatırımcılar araştırma ve hisse analizi yaparlar. Bir hisse analiz ederken en çok tercih edilen, teknik ve temel analiz yöntemleri kullanılır.
Teknik Analiz: Geçmişte ortaya çıkan fiyatları baz alarak gelecekte oluşacak fiyatlar hakkında tahmin yapılan bilimsel bir analiz türüdür ve temel analizden en büyük farkı hissenin geçmiş fiyat hareketlerini baz almasıdır.
Temel Analiz: Hisse senedinin güncel değerini tespit etmeye yönelik bilimsel bir analiz türüdür. Bu analiz türünde şirketin mali tabloları, büyüme potansiyeli yönetimi, piyasadaki benzer şirketlerle arasındaki rekabet incelenir ve makro ekonomik gelişmeler ile politik gelişmeler de takip edilir. Bu detaylar ışında değerlendirme yapılıp fiyat ortaya çıkar.
Birikimlerini hisse senedi ile değerlendirmek isteyen yatırımcılar bu veriler ışığında kendi alım satım stratejilerini belirleyerek risk ve getiri hedeflerine göre yatırımlarını gerçekleştirirler.