Şirket Değerleme Nedir? Yöntemleri Nelerdir?
Şirket Değerleme Nedir?
Şirket değerleme, bir şirketin veya işletmenin finansal ve operasyonel durumunun değerlendirmesini yaparak ekonomik değerini tespit etme durumudur. Şirket değerlemesi, şirketin mevcut değerini tespit etmek ve gelecekte alınacak stratejik kararlar için, bir şirketin başka bir şirketi satın alırken ya da o şirketle birleşirken ilgili şirketin mevcut değerini belirlemek için, halka arz olacak bir şirketin halka arz öncesinde ya da sonrasında şirketin pay senetlerinin değerini tespit etmek için yapılır. Yatırımcıların ilgisini çekmek ve yatırımcıları bilgilendirmek için yapılabileceği gibi, ayrıca aile şirketlerinde miras veya devir durumlarında şirketin değerini belirlemek için yapılır.
Şirket değerlemesi birtakım profesyoneller tarafından yapılır. Bunlar genellikle, şirket içi finans personelleri, bağımsız denetim uzmanları, finansal danışmanlar ve yatırım bankacılarıdır. Bu kişiler veya ekipler finansal modeller ortaya çıkararak sektör analizi yapıp, gelir tahminleri doğrultusunda çeşitli değerleme yöntemleri kullanarak şirketlerin değerini tespit ederler.
Bir şirketin değerlemesi çeşitli finansal analiz yöntemleri kullanılarak yapılmaktadır. Bu analiz yöntemleri bir şirketin finansal geçmişini, performansını, gelecek hakkındaki beklentilerini değerlendirir. Bununla birlikte şirketin içinde bulunmuş olduğu sektörün durumunu, rakipleri karşısındaki performansı ve içinde bulunmuş olduğu sektörü etkileyen siyasi, jeopolitik gelişmeleri ve açıklanan makroekonomik verileri değerlendirerek yapılır.
Şirket Değerleme Yöntemleri Nelerdir?
Şirket değerleme farklı yöntemlerle yapılabilir. Her yöntem, şirketin yapısına, içinde bulunduğu sektöre ve amaçlanan sonuca göre seçilmektedir. Temel değerleme yöntemleri şunlardır:
1. Gelir Yaklaşımı: Bu yaklaşım, bit şirketin gelecek dönemlerde elde etmesi beklenen nakit akışlarını veya gelirlerini dikkate alır ve şu şekilde yapılmaktadır:
· Net bugünkü değer: Şirketin gelecekteki nakit akışları tahmin edilip, bugünkü değere indirgenir. Ana bileşenleri:
Gelecek nakit akışlarının tahmini.
İskonto oranının belirlenmesi (Ağırlıklı ortalama sermaye maliyeti)
· Sermaye kazancı yaklaşımı: Şirketin gelirleri ve giderleri analiz edilerek, bir yatırımcının elde edebileceği potansiyel kazanç hesaplanır.
2. Piyasa Yaklaşımı: Bu yöntemde, şirketin benzer sektörlerde faaliyet gösteren rakiplerine göre kıyaslaması yapılır.
· Karşılaştırılabilir Şirket Analizi: Benzer şirketlerin piyasa değerleri, F/K Fiyat/Kazanç oranları, FAVÖK (Faiz amortisman vergi öncesi kar) çarpanları kullanılarak değerleme yapılır.
· Önceki İşlem Çarpanları: Şirketin içinde yer aldığı sektördeki benzer satın alma veya birleşme işlemleri baz alınır.
3. Varlık Temelli Yaklaşım: Bu yöntem, şirketin sahip olduğu varlıkların ve borçların değerini temel alır. Genellikle, varlık ağırlıklı şirketlerde (örneğin emlak veya sanayi şirketleri) kullanılır.
· Net Varlık Değeri: Şirketin toplam varlıklarından borçları çıkarılarak hesaplanır.
· Tasfiye Değeri: Şirketin olası kapanma sürecinde, varlıkların elden çıkarılmasından elde edilecek değer hesaplanır.
Değerleme yapılırken şirketin gerçekçi büyüme potansiyeline, şirketin içerisinde yer aldığı sektördeki rekabet koşullarına, makroekonomik verilerin etkilerine, kullanılan varsayımların tutarlılığına dikkat edilmesi çok önemlidir. Şirket değerleme yöntemlerinde, her yöntemin kendine ait avantajları ve dezavantajları bulunur. Bu sebeple, genellikle birden çok yöntem kullanılarak sonuçlar karşılaştırılır ve değerlendirme yapılır. Yapılan değerlendirme sonucu bir şirket değerleme raporu yazılır. Bu rapor hem şirket içi hem de pay sahipleri için önem arz eden belgedir. Yapılan tüm analizleri, kullanılan yöntemleri ve varılan sonuçları detaylarıyla birlikte açıklar.