Portföy Yönetimi Nedir? Nasıl Yapılır?
Portföy Yönetimi Nedir?
Portföy Yönetimi, gerçek veya Tüzel kişilerin uzun vadeli finansal hedeflerini ve risk tolerans seviyelerini dikkate alarak birden çok finansal varlığı yatırım amaçlı seçerek portföy oluşturması ve yönetmesi olarak tanımlanmaktadır. Diğer yandan finansal piyasalarda işlem yapan yatırımcılar için büyük önem arz ederken uzmanlık gerektiren bir bilim ve sanat olarak da ifade edilmektedir. Aynı zamanda yatırımcıların finansal kaynakları üzerinden her türlü maddi kazanç sağlamak amacı ile yapılan işlemler olmak üzere de tanımlanmaktadır.
Uzmanlar tarafından analiz yapılarak enstrümanların güçlü ve zayıf yönleri belirlenir ve yatırımcının risk iştahına göre portföy regüle edilir. Belirli aralıklarla portföyün performans değerlendirmesi yapılarak yatırım hedeflerine ulaşıp ulaşmadığı belirlenir dolayısıyla gerektiği takdirde piyasa koşulları ve yatırımcı hedeflerine göre düzenlemeler yapılır.
Portföy yönetimi yapılırken riskler dikkatli bir şekilde analiz edilmelidir çünkü her yatırım kendi çapında risk barındırmaktadır. Bu yüzden farklı varlık türlerinde çeşitlendirme yapılarak toplam risk azaltılabilir böylelikle bir yatırım aracındaki değer kaybı diğer yatırım araçlarındaki değer artışı ile dengelenebilmektedir. Portföy yönetiminde iki temel risk türü bulunmaktadır bunlar ‘’Sistematik Risk’’ ve ‘’ Sistematik Olmayan Risk’’ olarak ikiye ayrılmaktadır.
Sistematik Risk: Piyasaları etkileyen ve menkul kıymet fiyatlarında oynaklığa sebep olan değişkenler sebebiyle ortaya çıkar. Şirketler tarafından kontrol edilmesi mümkün değildir.
Sistematik Olmayan Risk: Şirket veya menkul kıymetlerde mikro ekonomik seviyede ortaya çıkar. Aynı zamanda öngörülemeyen nedenler ve kötü şirket yönetimi bu risklerin açığa çıkmasında rol alır.
Portföy yönetimi yapılırken yatırım seçimleri de önem teşkil etmektedir. Yatırım seçimi yapılırken portföy yöneticileri, hangi varlıkların portföy için fit olup olmadığını ve hedeflenen getiriyi sağlayabileceklerini değerlendirerek seçim yapmaktadırlar. Bu seçimler doğrultusunda uygun varlık seçimleri yapılarak portföy içerisinde dengeli bir şekilde dağıtımı yapılmaktadır.
Portföy yönetimi yeterli bilgiye sahip bireysel yatırımcılar tarafından kişisel olarak yapılabileceği gibi Portföy Yönetimi Şirketleri tarafından da yapılmaktadır. Portföy yönetim şirketleri tarafından yapılan işlemler, şirket ve müşteri arasında imzalanan portföy yönetimi sözleşmesi kapsamında yasal olarak gerçekleştirilmektedir. Alanında uzman kişiler tarafından yapılan portföy yönetimi söz konusu sözleşme ve SPK (Sermaye Piyasası Kurulu) bildirisine dayanarak yürütülmektedir.
Portföy yöneticileri yatırımcıların portföylerini yönetirken farklı yaklaşımlar sergileyebilirler. Bunlar Aktif ve Pasif portföy yönetimi olmak üzere ikiye ayrılır.
Aktif Portföy Yönetimi
Portföy yöneticisi şirket analizlerini, piyasa trendlerini ve makro ekonomik verilerin takibi yapılarak portföy içerisinde verimliliği artıracak düzenlemelerde, işlemlerde bulunur. Bu yöntem daha fazla analiz ve işlem gerektirdiği için maliyeti yüksektir ve amacı piyasa getirisinin üzerinde getiri elde etmektir.
Pasif Portföy Yönetimi
Bu yöntemde, portföy yönetici endekslere veya bazı piyasa göstergeleriyle aynı doğrultuda getiri elde etmeyi amaç edinir. Bu yaklaşımdaki düşük işlem maliyetleri ve düşük riskler, risk iştahı düşük yatırımcı profili için daha uygun bir fırsat sunar.
Portföy yöneticileri yatırımcılarının en düşük riskle yüksek getiri elde etmesi amacı ile geleneksel veya modern portföy yönetim şekillerini de tercih edebilirler.
Geleneksel Portföy Yönetimi
Portföy yöneticileri bu yönetim şeklinde hisse senetleri, tahviller ve nakit gibi temel varlık sınıflarına yönelerek, uzun vadede risk-getiri dengesi kurmayı amaçlarlar. Risk seviyesi yatırımcının risk iştahına göre belirlenir ve klasik finans prensiplerine dayanmaktadır. Genellikle güvenilir varlıklara yönelen bu yönetim tarzında sık işlemler yapılmaz ve uzun vadede getiri beklenir.
Modern Portföy Yönetimi
Bu portföy yönetim biçiminde ise portföy yöneticileri, Harry Markowitz’in Modern Portföy Teorisini baz alarak, yatırımcının riskini minimum çerçevede tutup getiriyi maksimum seviyeye çıkarabilmek için çeşitli finansal varlıklara yatırım yapmayı hedefler. Portföy piyasa koşullarına göre dinamik olarak ayarlanır. Bununla birlikte istatiksel ve matematiksel analizlere dayanarak karar alınır.
Portföy Yönetim Şirketleri alanında uzman, SPL (Sermaye Piyasası Lisanslama Sicil ve Eğitim Kuruluşu A.Ş.) lisanlarına sahip personel kadrolarıyla, SPK (Sermaye Piyasası Kurulu) denetimi altında müşterilerine hizmet vermektedirler.