Varant

Ahlatcı Yatırım olarak piyasalardaki hızlı gelişme ve değişimler karşısında yatırımcılarımızın risk/getiri ve vade seçimlerine göre klasik yatırım araçlarına alternatif olarak hareket etmek için ürün tercihlerinizde Varant işlemleriyle de hizmet sunmaktayız.

Varant Nedir?

Varantlar bir dayanak varlığı önceden belli olan bir fiyattan belli bir tarihte veya tarihe kadar alma ya da satma hakkı veren buna karşın yatırımcısına yükümlülük içermeyen, hakkın kaydi teslimat veya nakit uzlaşı ile değerlendirildiği menkul kıymetlerin opsiyonlaştırılmış nitelikteki sermaye piyasası araçlarını temsil eder. Vade sonunda kullanım fiyatı ile dayanak varlık karşılaştırılır ve uzlaşı ödemesi belirlenir.

Neden Varant;

Varantlar yatırımcıya yükümlülük getirmediği için ucuz komisyon ve düşük bedelle, kaldıraç özelliğinden dolayı da büyük miktarlarda pozisyon açıp işlem yapmanıza olanak vermektedir. Ayrıca teminat gerektiren herhangi bir durum söz konusu olmadığından opsiyonlara göre daha esnek yapısıyla asimetrik getiri etkisi ve nakit esasıyla işlem görüp limitli zarar etme olasılığınız karşısında limitsiz kar elde etme imkanı sunan, pozisyondan çıkma maliyeti düşük olduğu için de günlük al-sat işlemlerinize daha elverişli yatırım araçlarıdır.

Ancak vadelerinin sınırlı olması diğer tüm değişkenler aynı kalsa bile zaman değerinden dolayı yüksek risk ve aşırı kaldıraç kullanımı durumunda yatırımcıların dikkatli olmasını gerektiren unsurları da içinde barındırmaktadır.

Varantlarda iki taraf bulunmakta, biri ürünü ihraç eden piyasa yapıcısı konumundaki kurum ki kısa pozisyon taşır, diğeri yatırımcılardır. Bu durumda yatırımcı kısa pozisyona geçemez. İlgili ürünün ya satın alma hakkını (call) alır, ya da o ürünün satma hakkını (put) satın almış olur. Yatırımcı açmış olduğu alış pozisyonu satış işlemi ile sonlandırma gerçekleştirirken bu işlem için vade sonunu beklemesine gerek yoktur. Karını nakit uzlaşma esasına göre bakiyesinde otomatik olarak görebilecektir. Zarar durumunda ise hesabı pozisyon açıldığında prim olarak realize edilmiş olur.

Varant Türleri;

Alım Varantı:

Yatırımcıya alma hakkı sağlayan, dayanak varlığın vade sonu değeri kullanım fiyatından büyükse aradaki farkın yatırımcıya ödendiği varant tipidir.

Satım Varantı:

Yatırımcıya satma hakkı veren, dayanak varlığın vade sonu değeri kullanım fiyatından düşük ise aradaki farkın yatırımcıya ödendiği varant tipidir. Bu kullanım gerçekleşmezse varantlar herhangi bir ödeme yapılmadan sona ermiş olur.

Kısaca dayanak varlığın fiyatının yükseleceğini düşünüyorsanız alım varantı, aksi halde yani düşeceğini tahmin ediyorsanız da satım varantı alırsınız.

Varantın fiyatı kar olasılığının bugünkü değerini ifade etmektedir. Varantın kara geçmesinin olasılığı ne kadar artarsa, varantın değeri bir o kadar artar, bu ihtimal azalırsa da varantın değeri düşmektedir. Buna göre bir varantın fiyatı dayanak varlığın fiyatı, vadeye kalan gün sayısı, örtük oynaklık (Dayanak varlığın fiyatı ne kadar değişirse daha fazla ödeme durumu doğar), faiz ve temettü beklentileri ile döviz varantlarındaki yabancı paraların faiz oranı gibi faktörlere bağlıdır.

Varantlarda kullanım sadece yatırımcı yararına ekonomik değer oluşacaksa gerçekleşir ve bu durumda yatırımcı kar elde eder, aksi halde sadece ödeyeceği primin maliyetine katlanmış olur. Kullanım ile varantın sağladığı hak belirtilmektedir.

“Piyasa yapıcılı çok fiyat-sürekli müzayede” sistemi ile işlem gören varantlarda;

• Açığa satış işlemi yapılmaz.
• Ödünç işlemlere konu değildir.
• Kredili işlem içermez.
• Emir iptali serbest, miktar iyileştirme-kötüleştirme yapılabilir.
• Açılış seansı yoktur.
• Piyasa yapıcı tarafından kotasyon verilmeden emir kabulü ve işlemler yapılamaz.

İhraçcının belirlediği kullanım fiyatı dayanak varlığın hangi fiyattan alınıp satılacağını gösterir. Vade tarihi, ihraç esnasında belli olup ,Avrupa tipi varantlarda hak sadece vade sonu ,Amerikan tipi varantlarda vade sonuna kadar istenilen bir tarihte kullanılabilir.

Takas Süresi

Hisse senetleri, rüçhan hakkı kuponları ve borsa yatırım fonlarının takasındaki gibi T+2 ‘de, Bist pay piyasası takas işleyiş esasıyla aynıdır.

Kaynak : https://www.borsaistanbul.com/tr/sayfa/157/varantlar